Η Τουριστική Ποιότητα, της δικής μου ματιάς…Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης, αρχιτέκτονας

Πριν λίγες ημέρες σε μια κατάμεστη αίθουσα με την πρωτοβουλία του Συλλόγου Δ/ντών Ξενοδοχείων με τη  στήριξη του ΕΒΕΔ διεξήχθηκε μια εσπερίδα με περιεχόμενο την ΠΟΙΟΤΗΤΑ στον ΤΟΥΡΙΣΜΟ.  
Μια αξιόλογη προσπάθεια που φέρνει και πάλι το θέμα «ΠΟΙΟΤΗΤΑ» στα δρώμενα του τουρισμού χωρίς να αποφεύγει να ακουμπήσει και άλλους τομείς που συσχετίζονται με τον τουρισμό.
Η λέξη «Ποιότητα» είναι πράγματι μια λέξη με ειδικό βάρος και ανακαλύπτεται ως αντίδοτο της προχειρότητας και της αρπαχτής. Είναι το νόημα που προσδίδει στο τουριστικό προϊόν τον  εκλεπτυσμό και την υγιή ανταγωνιστικότητα σύμφωνα με τα νέα πρότυπα της αγοράς. Η μάχη για την διάκριση διεξάγεται σε πολλά επίπεδα, με πολλούς και με πολλές κατευθύνσεις.
Η Ρόδος, το «μεγαλείο του Τουρισμού», ξεκίνησε με 1.000 κλίνες την δεκαετία του ’60 για να γιγαντωθεί με 120.000 κλίνες περίπου το 2014.  Εδώ διεισδύει η έντονη επιθυμία των επιχειρηματιών για την αύξηση της δυναμικότητας από τις αρχές του ‘70, ώστε να υπάρξουν γενναίες πληρότητες για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Αυτή η άμετρη ανάπτυξη έγινε  χωρίς σχεδιασμό, υπολογισμό της φέρουσας ικανότητας του νησιού και κυρίως δεν υπήρχε μια ευθεία καθολικού πολεοδομικού project. Με σημειακές χωροθετήσεις ξενοδοχειακών μονάδων προσπαθούσαμε να συγκλίνουμε στον μαζικό τουρισμό, ως μοναδική μορφή.
Ο χρόνος και ο χώρος κατέδειξε πλέον, ότι ο μαζικός τουρισμός της δεκαετίας του ’80 παίρνει την κατιούσα και οφείλαμε να αντιδράσουμε ως τουριστική κοινωνία.
Πράγματι στις αρχές της δεκαετίας του ’90 θεσμοθετείται ο ΠΡΟΤΟΥΡ ως σύμπραξη του ΕΒΕΔ, της Ένωσης Ξενοδόχων  Ρόδου και του Δήμου Ροδίων. Κίνηση που αποδεικνύει την (συν)αντίληψη για κοινή δράση για την ενίσχυση της επικοινωνίας, προβολής και πληροφορίας στο νέο τοπίο του τουρισμού που διαμορφωνόταν στην Μεσόγειο.   
Οι 16.000 χιλιάδες ηλικιωμένοι τουρίστες που θα έλθουν τα δύο προσεχή χρόνια από την Αυστρία τονώνοντας τον τουρισμό σε περίοδο χαμηλής κίνησης με 3 εκ. περίπου ευρώ την τοπική αγορά ανά έτος αποτελεί μια υποστηρικτική δομή, η οποία καταγράφεται στα θετικά του Οργανισμού προστέθωντας άλλη μια φορά τουριστικό κεφάλαιο στον τόπο.       
Είναι βέβαιο ότι τον ευλογημένο Τόπο δεν το βρήκαμε εμείς, δεν το φτιάξαμε εμείς, δεν τον διαμορφώσαμε εμείς, είναι ο ίδιος ο Τόπος που προσφέρθηκε να μας στηρίξει τουριστικά και κοινωνικά  με τις ομορφιές του και τα χαρίσματα του. Δεν είμαστε ένα τεχνητό μέρος παρά μόνο ένα φυσικό μέγεθος, δεν είμαστε μοδάτοι, είμαστε με πεπερασμένα στοιχεία και περιορισμένα όρια λόγω γεωγραφίας του νησιού.  Δεν είμαστε DUBAI αλλά ένα μεσογειακό νησί με τον λαμπρότατο δικό  μας ήλιο.
Συνεπώς ο φτηνός προορισμός ή ακριβός οφείλεται στην υπερπροσφορά στην εξελισσόμενη ζήτηση. Οφείλουμε να μετατρέψουμε τον υπάρχοντα τουρισμό σε εναλλακτικό χωρίς να εγκαταλείπουμε το άρμα του μαζικού τουρισμού. Συνολικές αποδομήσεις χωρίς σταδιακές, αρμονικές  παρεμβάσεις θεωρούνται ότι δημιουργούν εμπλοκές στην πορεία του θέματος με τη στέρηση προοπτικών σε αλληλουχία και συνοχή.
Είμαστε υπέρμαχοι ότι ο Τουρισμός=Πολιτισμός + Περιβάλλον + Παιδεία (3Π). Είναι βέβαιο για να επιτευχτεί η εξισορρόπηση αυτών χρειάζεσαι ένα ΟΡΑΜΑ, το οποίο προκύπτει μέσα και από το σχεδιασμό ή άλλως στην γλώσσα της αγοράς  σε αμιγώς Στρατηγική. Όμως ποια στρατηγική και για ποιους?
Το καινούργιο είναι ότι ο πελάτης είναι πλέον σκεπτόμενος  επισκέπτης ο οποίος  ταξιδεύει όχι μόνο για αναψυχή αλλά  για μόρφωση,  και για την απόκτηση εμπειριών και ικανοποίηση προσδοκιών. Ξοδεύει περισσότερα αλλά αναζητώντας το “value for money”.   
Ο ΜΥΘΟΣ χρειάζεται, το ΟΡΑΜΑ απαιτείται, η τουριστική συνείδηση να επανέλθει,  η θετική σκέψη ανανεώνει, η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ (ξανα)ριζώνει την τουριστική συμπεριφορά. Αυτά είναι τα θεμέλια της νέας ποιότητας.
Η αριθμητική προσέγγιση του τουρισμού χωρίς αισθητική και ευαισθησία μόνο με master plan  επί χάρτου και στρατηγική management στα γραφεία, νομίζουμε ότι αφήνει ένα άγευστο τουριστικό προϊόν το οποίο παλινωδεί μεταξύ γραφειοκρατίας, τυποποίησης και μεθοδικότητας.
Βεβαίως χρειάζεται ο σχεδιασμός της προοπτικής για την  βάση του «Ονείρου του Χώρου», όμως αυτό γεννιέται μέσα από τον Τόπο, που ο ίδιος στην περίπτωση μας (ευτυχώς) χορήγησε με την αίγλη της ιστορίας του, της φυσικές ομορφιές, τους χαρισματικούς νησιώτες με τα ήθη και έθιμα των χωριών μας.  
Δεν ζητούμε να μοιάσουμε, δεν θέλουμε να αντιγράψουμε…επιδιώκουμε την αναδιάταξη του τουριστικού μας προϊόντος με νέα δεδομένα, τις σύγχρονες προκλήσεις, τη δυναμική των “ transition and innovation ”.